تأثیر اجرای برنامه‌ی خودمراقبتی اورم بر توان خودمراقبتی سالمندان

  تأثیر اجرای برنامه‌ی خودمراقبتی اورم بر توان خودمراقبتی سالمندان     لیلا هاشملو [1] ، دکتر معصومه همتی مسلک پاک [2] ٭ ، دکتر حمیدرضا خلخالی [3]     تاریخ دریافت 13/09/1391 تاریخ پذیرش 24/11/1391     چکیده   پیش زمینه و هدف: افزایش جمعیت سالمندان به خصوص در کشورهای در حال توسعه با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی فراوانی همراه است . بهره‌گیری از نظریه‌های‌ پرستاری به ویژه نظرِیه اورم می تواند در ارتقاء توان خودمراقبتی این افراد موثر باشد. این مطالعه به منظور تعیین تأثیر اجرای برنامه‌ی خودمراقبتی اورم بر توان خودمراقبتی سالمندان ساکن در خانه‌های سالمندان ارومیه انجام شد.   مواد و روش کار : پژوهش حاضر، مطالعه‌ای نیمه تجربی از نوع قبل و بعد می‌باشد. 50 نفر از سالمندان که شرایط ورود به مطالعه را داشتند به صورت سرشماری انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه کنترل(25) و تجربی(25) تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه نیازسنجی بر اساس مدل اورم و پرسشنامه توانایی خودمراقبتی سالمندان بود. در گروه مداخله برنامه خودمراقبتی به مدت 6-4 جلسه 45-30 دقیقه‌ای بر اساس نیازهای خودمراقبتی اجرا شد. توانایی خود مراقبتی در دو مرحله، قبل و 1 ماه بعد از اجرای برنامه خودمراقبتی به وسیله پرسشنامه توانایی خودمراقبتی سنجیده شد. تحلیل داده‌ها با نرم افزار SPSS ویرایش 16 و با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی انجام شد.   یافته‌ها: نتیجه آزمون خی دو نشان داد که تفاوت آماری معنی‌داری در دو گروه کنترل و مداخله از نظر سطوح نیاز وجود ندارد (76/0= P ). مقایسه اختلاف میانگین‌های توانایی خودمراقبتی قبل و بعد از مداخله در دو گروه تفاوت آماری معنی‌دار نشان داد (014/0 P = ). به عبارت دیگر اجرای برنامه خودمراقبتی اورم باعث ارتقاء توان خودمراقبتی در سالمندان شده بود.   بحث و نتیجه گیری: اجرای برنامه خودمراقبتی اورم تأثیر مثبتی در افزایش توان خودمراقبتی سالمندان داشت. بنابراین توصیه می‌شود ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و پرستاران با تقویت خودمراقبتی در این افراد بر اساس تئوری‌های پرستاری و برنامه ریزی مراقبتی باعث بهبود توانایی خودمراقبتی در افراد سالمند ساکن خانه‌های سالمندان شوند.   کلیدواژه‌ها: مدل خودمراقبتی اورم، توان خودمراقبتی، سالمندان     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره دوم، پی در پی 43، اردیبهشت 1392، 126-119   این مقاله برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد می باشد.     آدرس مکاتبه: دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه؛ تلفن: 2754961-0441     مقدمه پدیده سالمندی یکی از مراحل طبیعی عمر انسان می‌باشد که با تولد شروع شده و با پیر شدن خاتمه یافته ( 1 ) و منجر به تغییرات فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی می‌شود ( 2 ) . در کشورهای توسعه یافته سن 65 سالگی را که در آن فرد شرایط دریافت حقوق بازنشستگی را پیدا می‌کند به عنوان شروع   سالمندی در نظر می‌گیرند. در برخی از کشورها سن 60 سالگی مقبول می‌باشد. سازمان ملل متحد نیز سن 60 سالگی را به عنوان نقطه برش پذیرفته است. ( 3 ) . ورود فرآورده‌های فنی، پیشرفت‌های پزشکی و بالا رفتن سطح بهداشت همگی افزایش طول عمر و به دنبال آن افزایش تعداد سالمندان را به همراه داشته است ( 4 ) . Email : [email protected]   [1] دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت‌های ویژه، دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه   [2] دکترای آموزش پرستاری، استادیار دانشگاه علوم پزشکی ارومیه (نویسنده مسئول)   [3] دکترای آمار حیاتی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی ارومیه